Article

Digital Twin เปิดมิติใหม่ของการผลิตในยุคดิจิทัล

2025-04-30

Digital Twin คืออะไร?

Digital Twin หรือ “ฝาแฝดดิจิทัล” คือการสร้างแบบจำลองเสมือนจริงของวัตถุหรือระบบในโลกจริง เพื่อใช้ในการวิเคราะห์ คาดการณ์ และปรับปรุงประสิทธิภาพแบบเรียลไทม์ โดยข้อมูลจากวัตถุจริงจะถูกส่งเข้าแบบจำลองผ่านเซนเซอร์หรืออุปกรณ์ IoT อย่างต่อเนื่อง ทำให้สามารถแสดงพฤติกรรมของวัตถุนั้นได้ทันที สิ่งที่ทำให้เทคโนโลยีนี้โดดเด่นคือความสามารถในการสื่อสารกับโลกจริงแบบสองทาง ไม่ใช่แค่การจำลองแบบทั่วไป แต่เป็นระบบที่อัปเดตข้อมูลตลอดเวลา ช่วยให้การตัดสินใจทางธุรกิจมีความแม่นยำยิ่งขึ้น

ผลลัพธ์ที่ได้คือ “แบบจำลองที่ไม่หยุดนิ่ง” ซึ่งสามารถแสดงพฤติกรรมของวัตถุจริงแบบทันที ช่วยให้เราศึกษาการทำงาน ค้นหาจุดบกพร่อง หรือแม้แต่ทดลองปรับปรุงสิ่งต่าง ๆ ได้โดยไม่ต้องเสี่ยงกับของจริง — นี่คือหนึ่งในเครื่องมือสำคัญของการผลิตยุคใหม่ ที่เน้นทั้งประสิทธิภาพ ความแม่นยำ และการปรับตัวได้อย่างรวดเร็ว

เทคโนโลยีเบื้องหลังที่ทำให้ Digital Twin เป็นจริง

การทำงานของ “ฝาแฝดดิจิทัล” เกิดจากการผสานเทคโนโลยีอัจฉริยะหลายด้านเข้าด้วยกัน ซึ่งช่วยให้แบบจำลองเสมือนสามารถรับรู้ เรียนรู้ และตอบสนองต่อสภาพแวดล้อมจริงได้อย่างแม่นยำ

Internet of Thing (IoT)

IoT คือระบบของอุปกรณ์ที่สามารถเชื่อมต่อและสื่อสารกันผ่านอินเทอร์เน็ต ข้อมูลจากเซนเซอร์ เช่น อุณหภูมิ ความดัน การสั่นสะเทือน ฯลฯ จะถูกส่งเข้าสู่ระบบแบบเรียลไทม์ ทำให้สามารถติดตามสถานะของวัตถุจริงได้ตลอดเวลา

Artificial Intelligence (AI) และ Machine Learning (ML)

AI และ ML ทำหน้าที่วิเคราะห์ข้อมูลจำนวนมหาศาลจาก IoT เพื่อหาความสัมพันธ์ คาดการณ์เหตุการณ์ และให้ข้อเสนอแนะในการปรับปรุงระบบ ทำให้การตัดสินใจแม่นยำและตอบสนองต่อสถานการณ์ได้รวดเร็วขึ้น

ประเภทของ Digital Twin

ฝาแฝดดิจิทัลนั้นไม่ได้มีเพียงรูปแบบเดียว แต่มีหลายระดับที่สามารถทำงานร่วมกันภายในระบบเดียวได้ โดยแต่ละประเภทจะเน้นที่มุมมองหรือขอบเขตที่ต่างกัน ดังนี้

1.Component Twin

คือแบบจำลองของชิ้นส่วนเล็ก ๆ เพียงชิ้นเดียว เช่น มอเตอร์ในกังหันลม ซึ่งช่วยให้สามารถตรวจสอบความเสื่อมสภาพหรือการทำงานของชิ้นส่วนนั้นโดยเฉพาะ

2.Asset Twin

คือการรวมกันของหลายชิ้นส่วนที่ทำงานร่วมกัน เช่น ชุดเกียร์ในเครื่องจักร ซึ่งแสดงให้เห็นถึงการทำงานแบบบูรณาการของแต่ละชิ้นส่วน

3.System Twin

เป็นระดับที่ใหญ่ขึ้นอีกขั้น แสดงให้เห็นว่าอุปกรณ์หรือระบบย่อยต่าง ๆ ทำงานประสานกันอย่างไรภายในระบบทั้งหมด เช่น ระบบผลิตหรือสายการผลิต

4.Process Twin

เป็นการจำลองทั้งกระบวนการแบบครบวงจร เช่น โรงงานผลิตทั้งโรง หรือกระบวนการ Supply Chain ทั้งระบบ ช่วยให้มองเห็นภาพรวมและหาจุดที่สามารถเพิ่มประสิทธิภาพได้

ตัวอย่างการใช้งานในอุตสาหกรรมต่างๆ

ลองจินตนาการว่าเราสามารถ “มองเห็น” เครื่องจักรข้างในโรงงาน หรือ “จำลอง” เมืองทั้งเมืองขึ้นมาบนหน้าจอ เพื่อวางแผน ปรับปรุง หรือคาดการณ์สิ่งที่จะเกิดขึ้นได้ล่วงหน้า—นี่คือสิ่งที่ ฝาแฝดดิจิทัล กำลังทำอยู่ในโลกจริง และมันก็ไม่ได้จำกัดแค่ในห้องทดลองอีกต่อไป

อุตสาหกรรมการผลิต

โรงงานในวันนี้ไม่ได้พึ่งแค่แรงงานหรือเครื่องจักร แต่พึ่งข้อมูลด้วยเช่นกัน ซึ่ง ฝาแฝดดิจิทัล คือกุญแจที่ทำให้กระบวนการผลิตทั้งหมด “มองเห็นได้” ตั้งแต่ต้นทางจนถึงสินค้าสำเร็จรูป และทำให้การปรับปรุงในแต่ละจุดกลายเป็นเรื่องที่ง่ายและลดความเสี่ยงอย่างมาก อีกทั้งยังช่วยให้โรงงานสามารถติดตามสภาพการทำงานของเครื่องจักรแบบเรียลไทม์ คาดการณ์ปัญหาที่อาจเกิดขึ้นล่วงหน้า และปรับปรุงกระบวนการผลิตให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น ลดการหยุดชะงักและลดของเสียในการผลิต

งานก่อสร้าง

ก่อนที่ตึกจะถูกสร้างขึ้นจริง แบบจำลอง 3 มิติที่รวมข้อมูลจาก ฝาแฝดดิจิทัล จะช่วยให้สถาปนิก วิศวกร และเจ้าของโครงการ “เห็นภาพ” ว่าทุกอย่างจะเกิดขึ้นอย่างไร ไม่ว่าจะเป็นแท่นขุดเจาะกลางทะเล หรืออาคารพาณิชย์กลางเมือง ข้อมูลยังสามารถใช้บริหารจัดการระบบภายในอาคาร เช่น ระบบปรับอากาศ หรือพลังงานในอาคาร เมื่อโครงการเสร็จสมบูรณ์แล้ว

อุตสาหกรรมพลังงาน

ในโลกของพลังงาน ทุกการหมุนของกังหันไฟฟ้าไม่ได้แค่ผลิตกระแสไฟ แต่ยังปล่อยข้อมูลมหาศาลออกมาด้วย ฝาแฝดดิจิทัล ช่วยให้วิศวกรสามารถติดตามประสิทธิภาพของไดนาโม วิเคราะห์การผลิตไฟฟ้า พร้อมทั้งวิเคราะห์แนวโน้มการสึกหรอและวางแผนการซ่อมบำรุงได้ล่วงหน้า ช่วยลดความเสี่ยงจากระบบล่มและเพิ่มความเสถียรของการจ่ายพลังงาน ไม่ต้องรอให้ระบบหยุดก่อนถึงจะรู้ว่ามีอะไรผิดปกติ

อุตสาหกรรมยานยนต์

ฝาแฝดดิจิทัล สามารถจำลองระบบทั้งคันของรถยนต์ ทั้งในด้านโครงสร้าง กลไกไฟฟ้า ซอฟต์แวร์ และพฤติกรรมการขับขี่ เพื่อใช้ในการออกแบบ ททดสอบประสิทธิภาพและปรับปรุงได้ก่อนรถจะออกจากสายพานจริง ช่วยลดต้นทุนในการพัฒนา และเพิ่มความปลอดภัยของผู้ใช้งาน

อุตสาหกรรมการแพทย์

ข้อมูลจากเซนเซอร์ที่ติดตั้งกับร่างกายผู้ป่วยสามารถส่งเข้าสู่ระบบแบบจำลองแบบเรียลไทม์ ทำให้แพทย์สามารถติดตามอาการ วิเคราะห์แนวโน้มสุขภาพ และให้การรักษาได้อย่างแม่นยำ รวมถึงใช้ในการบริหารจัดการระบบในโรงพยาบาลทั้งด้านทรัพยากรและประสิทธิภาพการรักษา

ประโยชน์ของ Digital Twin ต่ออุตสาหกรรมการผลิต

ปรับปรุงการตัดสินใจให้แม่นยำยิ่งขึ้น

ช่วยให้มองเห็นข้อมูลแบบเรียลไทม์ และวิเคราะห์เชิงลึกในการตัดสินใจ

คาดการณ์และลดการหยุดชะงัก

แจ้งเตือนก่อนเกิดปัญหาจริง ช่วยให้สามารถซ่อมบำรุงได้ทันเวลา

ทดสอบก่อนลงมือจริง

สามารถทดลองแนวทางใหม่ ๆ บนระบบจำลองโดยไม่กระทบของจริง

สรุป

ฝาแฝดดิจิทัล ไม่ใช่แค่เทคโนโลยีล้ำสมัย แต่เป็นเครื่องมือสำคัญที่ช่วยให้โรงงานและธุรกิจสามารถเข้าใจระบบของตนเองในมุมมองที่ลึกและแม่นยำมากขึ้น ลดความเสี่ยง เพิ่มประสิทธิภาพ และเตรียมพร้อมสู่อนาคตของการผลิตยุคดิจิทัล

หากคุณกำลังมองหาโซลูชันอัจฉริยะสำหรับสายการผลิต ที่จะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพ และลดต้นทุน สามารถติดต่อเราได้ที่ Contact Us | Yamazen Thailand

ติดตามข่าวสารและกิจกรรมของเราเพิ่มเติมได้ตามช่องทางนี้